Kolczak Obłączasty towarzyszy mi przy grzybobraniu od zawsze. Jako początkujący nastolatek pod opieką mojego ojca poznawałem gatunki grzybów. Nie miałem takiej intuicji do patrzenia na wyróżniające szczegóły, aby juz na pierwszy rzut oka rozpoznać z daleka gatunek. Kolczak Obłączasty często przypominał mi Pieprznika Jadalnego, dopiero po odwróceniu zauważałem kolce.
Po wielu latach zbierania, marynowania tych grzybów, zacząłem odkrywać jego ukryte właściwości lecznicze, oprócz marynat, zacząłem również je zamrażać na zimę oraz sporządzać nalewki. Po więcej szczegółów w tym temacie zapraszam do dalszej części .
Kolczak Obłączasty - szybka charakterystyka
- łac.: Hydnum repandum
- okres występowania: VII – XI
Wygląd Kolczaka Obłączastego
Kapelusz: u młodych owocników kolczaka obłączastego kapelusz jest wypukły, białawo-kremowy do bladopomarańczowego lub też w kolorze bułki, z podwiniętym brzegiem i grubym miąższem. Powierzchnia jest gładka, leciutko zamszowanta. Z wiekiem kapelusz się spłaszcza, staje się bardziej nierówny z brzegiem pofałdowanym, mogą również pojawiać się łuseczki na kapeluszu.
Wymiary dorosłych owocników do około 15 cm, choć najczęściej jest w granicach 8 – 10 cm.
Hymenofor: kolce zbiegające na trzon, w kolorze kapelusza,. Za młodu bardzo krótkie, mogą trochę być jaśniejsze od powierzchni kapelusza, prawie białe, z wiekiem wydłużają się i stają się gorzkawe. Jak również na starość przy dotknięciu natychmiast odpadają od spodu kapelusza stają się gorzkie w smaku.
Trzon: centralnie wobec kapelusza, płynnie w niego przechodząc. Często jednak jest nieco przesunięty od centrum w bok, trochę może być wygięty, dość masywny, w jednolitym kolorze, jak kapelusz.
Miąższ: białawy, bladokremowy, bladopomarańczowy, po przekrojeniu delikatnie ciemnieje, twardy, kruchy. Jak go kroję to mam wrażenie, jakbym kroił serek góralski, albo oscypek.
Zapach: bardzo delikatny, przyjemny.
Smak: delikatny za młodu i łagodny, stare owocniki są już nieco gorzkawe, a kolce również im starsze tym bardziej gorzkie.
Dopuszczenie do obrotu w Polsce: Tak – dopuszczony do obrotu.
Wysyp zarodników: biały.
Występowanie Kolczaka Obłączastego
Kolczak Obłączasty rośnie najczęściej w czarcich kręgach lub rzędowo, rzadziej samotnie.
Jest dość pospolity, występuje w grupach, ale nie występuje gromadnie, nie jest zbyt popularnym grzybem naszych lasów, choć jest dopuszczony w Polsce do obrotu.
Występuje w lasach liściastych i lasach iglastych, najczęściej spotykam do w Beskidach w lasach iglastych. Wyrasta na glebie od lipca do października, czasem nawet do listopada.
Wartości i zastosowanie Kolczaka Obłączastego
Kolczak Obłączasty to bardzo niedoceniany grzyb. Oprócz tego, że jest mało znany i rzadko zbierany (wydaje się, że w lasach, gdzie jeżdżę na grzyby, tylko ja go zbieram), to mało kto wie, jakie właściwości prozdrowotne kryje w sobie.
Owocniki Kolczaka Obłączastego są bogate w repandiol, związek wspomagający w terapii nowotworowej, związki zawarte w tym grzybie mają działanie przeciwzapalne, wspomagają odbudowę neuronów, co może być stosowane przy leczeniu Alzheimera, Parkinsona, SM, Autyzmu.
Ponoć zwierzęta bardzo chętnie sięgają po tego grzyba jeśli mają jakieś wyzwania zdrowotne, jeśli zwierzyna instynktownie wie, co jest dobre i wspomagające, to dlaczego by nie korzystać z tego daru natury?
Co można zrobić z Kolczakiem Obłączastym? Ja go marynuję w zalewie octowej (tylko młode owocniki, gdzie kolce nie odpadają od kapelusza), część zamrażam po pokrojeniu na plasterki, część suszę i potem mielę na mąkę, a część podduszam na patelni w sosie śmietanowym lub też podsmażam na masełku, jako bazę do jajecznicy. Robię też profilaktyczną nalewkę z Kolczaka Obłączastego, nie jest to smakowa nalewka, pić ją należy z umiarem, w małych ilościach, a przepis znajdziecie tutaj.
Przepis na Kolczaka Obłączastego w sosie śmietanowym, niezwykle szybki i prosty:
- Kolczaki Obłączaste, najlepiej młode, umyć, posiekać na plasterki i poddusić na masełku, masełka nie trzeba wiele, gdyż Kolczaki Obłączaste bardzo ładnie wypuszczają soki.
- Kiedy puszczą soki, po około 2-3 minutach, dodaj łyżkę, bądź dwie łyżki śmietany 18%, wymieszaj i podduś około 3 minuty. Oczywiście przypraw odrobiną soli do smaku, możesz też dodać przyprawy wg gustu, ja preferuję szczyptę tymianku.
- Pamiętaj, żeby sos nie wyparował, naprawdę wystarczy poddusić dosłownie 2-3 minuty.
- I to w zasadzie tyle, grzyb ten bardzo szybko się przyrządza, można go podawać z ziemniaczkami.
- Zamiast śmietany możesz też po prostu dodać jajka i będzie z tego pyszna jajecznica.
- Smacznego 🙂
Gatunki podobne do Kolczaka Obłączastego
- Kolczak Rudawy (Hydnum rufescens): grzyb jadalny, zabarwienie bardziej pomarańczowe do brunatnopomarańczowego, z dłuższymi i bardziej kruchymi kolcami, trzon ma smuklejszy i dłuższy, występuje w górach, posiada podobne właściwości do Kolczaka Obłączastego.
- Pieprznik Jadalny (Cantharellus cibarius): grzyb jadalny, młode owocniki mogą przypominać Kolczaka Obłączastego, ale nie mają kolców, tylko listki.
- Pieprznik Blady (Cantharellus pallens): grzyb jadalny, jaśniejszy od Pieprznika Jadalnego, kolorem bardziej przypomina Kolczaka Obłączastego.
Pingback: Kolczak Rudawy - kuzyn Kolczaka Obłączastego - Cudna Polska
Pingback: Pieprznik Jadalny - smaczna pospolita kurka - Cudna Polska