Pieprznik Jadalny, czyli nasza popularna Kurka, od niepamiętnych czasów wywołuje uśmiech na mojej twarzy, gdy go spotykam w lesie. Pamiętam to uczucie, kiedy pierwszy raz natknąłem się na skupisko kilkudziesięciu pięknych okazów w jednym miejscu, czułem podekscytowanie. Na zielonym mchu intensywna żółć Pieprznika Jadalnego wyglądała po prostu bajecznie.
Po wielu latach, po niezliczonej liczbie wyjść na grzyby teraz wiem, gdzie je z pewnością spotkam, ale nigdy nie zapomnę tego pierwszego wrażenia, do tej pory uczucie to powoduje, że moja twarz przybiera kształt uśmiechu.
Pieprznik Jadalny - szybka charakterystyka
- łac.: Cantharellus cibarius
- okres występowania : VI – X
Wygląd Pieprznika Jadalnego
Kapelusz: kolory, jakie przyjmuje Pieprznik Jadalny, to od jasnożółtego do żółtopomarańczowego, w zależności od wilgoci i podłoża odcienie mogą się różnić. Młode owocniki są wypukłe z gładkim i podwiniętym brzegiem, z czasem przechodzą w formę lejkowatą lekko wklęsłą, a najstarsze stają się pofałdowane, postrzępione. o nieregularnym kształcie.
Powierzchnia kapelusza jest gładka. Jeśli jest sucha, to matowa, a jeśli wilgotna staje się śliska. Owocniki, zwłaszcza dorosłe, w czasie deszczu nasiąkają wilgocią.
Wymiary dorosłych owocników do około 10 cm, choć zdarzają się i większe nazywane potocznie Kurami.
Hymenofor: listewki daleko zbiegające na trzon, nie są regularne, często połączone ze sobą, rozgałęziające się, żyłkowate, są w kolorze kapelusza.
Trzon: w kolorze kapelusza lub nieco jaśniejszy, płynnie w niego przechodzi. Czasem u starszych owocników potrafi się rozstrzępić i powyginać, u młodych jest prosty i cylindryczny. Przeważnie lekko zwężający się ku dołowi. Pełny w środku o gładkiej powierzchni. Względem kapelusza może być krótszy i grubszy, albo węższy i dłuższy, nie ma tutaj reguły.
Miąższ: białawy w odcieniach bladożótych, mięsisty, ale łamliwy, nieco o strukturze włóknistej w trzonie.
Zapach: delikaty, przyjemny, nieco owocowy, owocowo-korzenny.
Smak: młody delikatny, im starszy tym bardziej ostrawy, pieprzny, jest to pozytywna cecha Pieprznika Jadalnego.
Dopuszczenie do obrotu w Polsce: Tak – dopuszczony do obrotu.
Wysyp zarodników: bladożółty.
Występowanie Pieprznika Jadalnego
Pieprznik Jadalny żyje w mikoryzie przeważnie z drzewami iglastymi i tam go najczęściej można spotkać, rzadziej w lasach dębowo-bukowych.
Występuje od czerwca do października, czasami przy innym rozkładzie temperatury w ciągu roku potrafi pojawić się już w maju, albo jeszcze w listopadzie. Nie jest już tak częsty, jak kiedyś, ale nadal występuje gromadnie, czasami po kilkaset owocników w jednym miejscu. Niekiedy, tydzień przed pełnią, kiedy w lesie wilgotno, ale grzybów w lesie skąpo, Pieprznik Jadalny potrafi mile zaskoczyć. Zapewne zauważyłeś na placach targowych sytuacje, kiedy na straganach poza Pieprznikiem Jadalnym nie ma innych grzybów.
Bardzo przyjazny grzyb, jeśli go znajdziesz w czasie tzw. posuchy grzybowej, to potrafi zaskoczyć zbiorem nawet pełnego koszyka.
Wartości i zastosowanie Pieprznika Jadalnego
Pieprznik Jadalny jest grzybem bardzo pospolitym na naszych stołach, w restauracjach. Jest grzybem smacznym, wręcz wybornym. Jest dopuszczony do obrotu, a trwałość owocników powoduje, że jest on bardzo często i bardzo chętnie sprzedawany.
Bardzo rzadko ulega zaczerwieniu.
Można z niego zrobić marynatę octową, można suszyć i zrobić mąkę kurkową po zmieleniu, można robić jajecznicę na kurkach, można dusić w śmietanie. Wszystkie potrawy z Pieprznika Jadalnego smakują wyśmienicie i stosuje się go popularnie w wielu produktach spożywczych.
Robi się nawet nalewki z Kurek, gdyż grzyb ten wykazuje również właściwości prozdrowotne.
Jednak nr 1 wg mnie, to zupa kurkowa, jest po prostu wyśmienita.
Przepis na prostą Zupę Kurkową z koperkiem, nie podaję proporcji składników, gdyż najlepiej zrobić ją na tzw. czuja wg swoich upodobań:
- Pieprzniki Jadalne umyj i pokrój na plasterki, bądź w kostkę, garść młodych i średnich zostaw w całości, świetnie będą dekorowały danie.
- Pokrój 1 cebulę i zeszklij ją na patelni na odrobinie masła, dodaj ząbek czosnku posiekany, dodać umyte grzyby i poddusić kilka minut, aż puszczą soczyście soki.
- Przerzucić wszystko do garnka, dodać pokrojone w kostkę ziemniaki i starte na tarce na grubych oczkach 1 lub 2 marchewki.
- Dodać łyżeczkę kurkumy, przyprawić solą, pieprzem i dobrą przyprawą warzywną, uważaj, żeby nie przesadzić, bo ma być smak kurkowy, a nie słony 😉
- Gotować do miękkości, na koniec dodać posiekany koperek i śmietanę 18% do zaprawienia zupy, oczywiście śmietanę wcześniej przed dolaniem do zupy, należy zahartować osobno, ale to wszyscy mistrzowie kuchni wiedzą, jak się robi.
- Wymieszać i delektować się smakiem Zupy Kurkowej.
- Smacznego 🙂
Gatunki podobne do Pieprznika Jadalnego
- Lisówka Pomarańczowa (Hygrophoropsis aurantiaca): grzyb trujący, przez niektórych uważany tylko jako grzyb niejadalny z wierzchu podobny do Pieprznika Jadalnego, jest jednak koloru lekko pomarańczowego, z innymi, w kolorze ciemniejszym pomarańczowym listewkami. Może powodować niedyspozycje żołądkowe.
- Kolczak Obłączasty (Hydnum repandum): grzyb jadalny, z wierzchu, zwłaszcza młode owocniki bardzo przypominają Pieprznika Jadalnego, ma jednak hymenofor w postaci kolców.
- Pieprznik Blady (Cantharellus pallens): grzyb jadalny, często mylony z Pieprznikiem Jadalnym, występuje w lasach liściastych i jest koloru bladożółtego, białawego. Często uważany za odmianę pospolitej Kurki.
Pingback: Lisówka Pomarańczowa - fałszywa kurka - Cudna Polska
Pingback: Pieprznik Ametystowy - kuzyn Pieprznika Jadalnego czyli Cantharellus amethysteus - Cudna Polska