Łuskwiak Zmienny to jeden z tych gatunków, który długo pozostawał poza moim zasięgiem podczas grzybobrania. I nie chodzi o to, że go nie spotykałem. Pniaki obrośnięte tym grzybem były stawały na mojej drodze zawsze, jednak za bardzo obawiałem się pomyłki z podobnymi trującymi grzybami, aby trafiał do mojego koszyka. Ten stan zmienił się dopiero kilka lat temu, kiedy to nauczyłem się cech charakterystycznych tego grzyba, tak działa właśnie stały rozwój w naszej polskiej dziedzinie zwanej grzybobraniem. Będąc świadomym możliwej pomyłki przede wszystkim z Hełmówką Jadowitą, potrzebowałem zapoznać się z oboma gatunkami, aby do pomyłki nie doszło.
Jeśli zatem chciałbyś go zbierać, ale nadal boisz się pomyłki, to zapraszam do lektury, jak i do przeglądnięcia galerii zdjęć. Mam nadzieję, że treść tego wpisu będzie pomocna. Nawiązując do tytułu tego wpisu, dla mnie ten gatunek pozostaje pod nazwą Łuszczak Zmienny i nie widzę większego sensu zmieniania nazwy.
Łuskwiak Zmienny - szybka charakterystyka
- łac.: Cuehneromyces mutabilis
- okres występowania : V – XI
Wygląd Łuskwiaka Zmiennego
Kapelusz: zmienia barwę w zależności od wilgoci, jest grzybem higrofanicznym. Jeśli jest wilgotny, to ciemnieje w odcieniach rdzawobrązowych, miodowych, a jeśli wysycha to od środka zmienia barwę na jaśniejszą w odcieniach piaskowych, piaskowozłotych. Dość często właśnie spotyka się Łuskwiaka Zmiennego z jasnym środkiem i ciemniejszym brzegiem. Początkowo wypukły z wiekiem przechodzący do łukowatego i wypłaszczonego z tępym garbkiem.
Powierzchnia kapelusza za młodu z delikatnymi łuseczkami, później gładka. Wilgotna jest oślizła, sucha staje się matowa.
Wymiary kapelusza Łuskwiaka Zmiennego osiągają do 7 cm średnicy.
Hymenofor: blaszki początkowo białawe, kremowożółte, później w odcieniach cynamonowych, rdzawobrązowych. Blaszki gęste, jedne długie na całą długość, a pomiędzy nimi krótsze o różnej długości, zbiegające na trzon lub przyrośnięte do trzonu,
Trzon: cylindryczny, centralnie usytuowany względem kapelusza, smukły, najczęściej powyginany, twardy, o strukturze włókienkowatej. Młody pełny, później staje się pusty, łykowaty. Powyżej pierścienia jaśniejszy i gładki, poniżej ciemniejszy z jaśniejszymi łuseczkami. Pierścień na trzonie jest ciemniejszy i z czasem może zanikać. Wysokość trzonu do około 8 cm, natomiast średnica w granicach 3-8 mm.
Miąższ: w kapeluszu białawy, natomiast w trzonie rdzawobrunatny, bladobrązowy.
Zapach: przyjemny, grzybowy.
Smak: łagodny.
Dopuszczony do obrotu: Tak – dopuszczony do obrotu, ale pochodzący wyłącznie z uprawy kontrolowanej.
Wysyp zarodników: rdzawobrązowy.
Występowanie Łuskwiaka Zmiennego
Łuskwiak Zmienny występuje gromadnie na pniach przeważnie drzew liściastych, choć w rejonach podgórskich spotykam go również na pniach drzew liściastych, na jodłowych. W dość sporych ilościach, w wiązkach, potrafi obrosnąć sporą część pnia.
Spotykany jest już na wiosnę, już w maju widuję je na pniach. Owocniki pojawiają się do później jesieni, do listopada, a i czasem do grudnia przy sprzyjających warunkach. Preferuje chłodniejsze pory i w lecie może przestać się pojawiać, Największy wysyp przypada na październik i listopad.
Wartości i zastosowanie Łuskwiaka Zmiennego
Łuskwiak Zmienny jest bardzo wdzięcznym grzybem, owocniki występują w zasadzie przez cały cieplejszy sezon grzybowy. Jest grzybem jadalnym o aromatycznym smaku i przyjemnym, grzybowym zapachu. Do użytku zbieramy wyłącznie kapelusze, trzony z uwagi na łykowatość nie są zalecane do spożycia. Zmienia kolor potraw na brązowy, kapelusze stają się miękkie, można je dodawać do zup, sosów.
Jeśli chodzi o marynowane, to raczej nie zalecam, chyba że z ciekawości. Łuskwiak Zmienny jest grzybem znacznie mniej jędrnym od opieńki i w marynacie staje się bardzo delikatny. Ale, jak wspominam, z ciekawości, żeby mieć słoiczek łuszczaka Zmiennego w spiżarni, można śmiało go zamarynować.
Gatunki podobne do Łuskwiaka Zmiennego
- Uwaga: Łuskwiak Zmienny zmienia swoją barwę i strukturę kapelusza w zależności od warunków atmosferycznych i od wilgoci, dlatego zbierany jest przez doświadczonych grzybiarzy z uwagi na pomylenie go z grzybami trującymi.
- Maślanka Wiązkowa (Hypholoma fasciculare): grzyb trujący, często ma ciemniejszy środek kapelusza, kolor blaszek wpada w odcienie siarkowozielone, brudnozielonawe.
- Hełmówka Jadowita (Galerina marginata): grzyb śmiertelnie trujący, posiada inną strukturę trzonu, o zapachu mącznym. Występuje przeważnie na pniach i pozostałościach po drzewach iglastych.
Inne nazwy Łuskwiaka Zmiennego: łuszczak zmienny (stara, wciąż popularna nazwa), bedłka zmienna, opieńka zmienna.
Jeśli znalazłeś inspirację, albo przydatne informacje, to możesz odwdzięczyć się wspierając moją twórczość i postawić mi wirtualne espresso lub latte, które uwielbiam. To zawsze motywuje, z góry dziękuję 🙂
Przeglądnij galerię zdjęć Łuskwiaka Zmiennego
Jeśli doceniasz treści, które dla Ciebie przygotowałem, masz możliwość wyrażenia swojego uznania, na przykład poprzez zafundowanie mi symbolicznej, wirtualnej kawy, która niezwykle motywuje do dalszego działania 🙂
Pingback: Maślanka Wiązkowa - Hypholoma fasciculare, Maślanka Trująca - Cudna Polska
Pingback: Opieńka Ciemna (Armillaria ostoyae) - największy organizm na świecie - Cudna Polska