Czarka Austriacka należy do tych organizmów, które w momencie zapotrzebowania na odkrycie czegoś przyjemnego w jeszcze szarej przyrodzie potrafią tę radość dać. Kiedy przemierzam na przedwiośniu dopiero co budzące się po zimowej przerwie knieje, wyszukuję ledwo wystające pokrzywy, pojawiające się na krzewach pierwsze listki. Wielką radością dla oczu, duszy jest napotkanie soczystej czerwieni w szarej trawie. Kiedy napotykam Czarkę Austriacką, to wiem, że wszystko idzie w przyrodzie w stronę ożywienia. Ten mocno czerwony kolor sprawia ogrom radości, poprawia nastrój natychmiast. To prawdziwa uczta dla naszych zmysłów, zwłaszcza na przedwiośniu.
Gdzie szukać Czarkę Austriacką, jak ją odróżnić od innych, podobnych czarek? Poczytaj, oglądnij i poszukaj ich na wiosnę. Jest to grzyb, który daje sporo radości.
Czarka Austriacka - szybka charakterystyka
- łac.: Sarcoscypha austriaca
- okres występowania : II – IV
Wygląd Czarki Austriackiej
Miseczka: w kolorach wewnątrz krwistoczerwonych, karminowych, czerwonopomarańczowych, czasami pomarańczowych, żółtopomarańczowych z powierzchnią gładką, lśniącą. Zewnętrzna powierzchnia w odcieniach biało czerwonawych, różowawych, delikatnie filcowata, ziarnista, matowa. Początkowo w kształcie owalnym z zawiniętym do wewnątrz brzegiem, później coraz bardziej się otwiera, robi się pucharkowata do rozpostartej. Często starsze owocniki pękają i stają się nieregularnie postrzępione. Czarka Austriacka bardzo często zakończone są krótkim trzonkiem, w który przechodzą płynnie. Jednak nie zawsze posiadają trzonek.
Wymiary od 1 do nawet 8 cm średnicy.
Trzon: bardzo krótki, krótki, do około 2 cm długości, cienki w kolorze zewnętrznej powierzchni czarki lub w odcieniach białawych. Centralnie usytuowany względem powierzchni Czarki Austriackiej. Bardzo mocno trzymający się drewna, na powierzchni trzonu pozostałości grzybni, drewna i ściółki. Twardy i pełny w środku i z filcowatą powierzchnią.
Miąższ: biały, którego jest bardzo mało, do 2-3 mm grubości. Sprężysty, twardy, konsystencją przypominający rzodkiewkę.
Zapach: bez zapachu.
Smak: łagodny, delikatnie rzodkiewkowy.
Dopuszczenie do obrotu w Polsce: nie dopuszczony do obrotu.
Ochrona gatunkowa w Polsce: gatunek nie podlegający ochronie.
Sposób odżywiania: saprotrof.
Podłoże: zbutwiałe kawałki drewna na glebie.
Występowanie Czarki Austriackiej
Czarka Austriacka występuje czasami masowo w jednym miejscu, po kilkaset owocników, jednakże nie należy do często spotykanych gatunków grzybów. Jest dość rzadka. Szukam jej w miejscach gdzie jest sporo zarośli z wieloma pozostałościami krzewów i niewielkich drzew, rozkładającymi się gałęziami. Bardzo lubi miejsca nieco podmokłe, nie chodzi o bagna, ale ciepłe, wilgotne miejscówki. Oglądnijcie film na YT, aby spojrzeć w jakich miejscówkach je spotykam.
Owocniki pojawiają się na przełomie zimy i wiosny, kiedy następują pierwsze cieplejsze dni i potrafią cieszyć oko nawet do końca kwietnia. Aby ją namierzyć, należy patrzeć pod nogi, często jest ukryta pośród listków, pokrzyw na zbutwiałych resztach gałązek. Jest saprotrofem i właśnie z obumarłego drewna czerpie energię i wartości odżywcze.
To właśnie po drewnie, na którym wyrasta można stwierdzić z większym prawdopodobieństwem co to za gatunek czarki. Czarka Austriacka występuje często na drewnie wierzby, olchy, klonu. Czarka Szkarłatna na drewnie buka, leszczyny. Czarka Jurajska (gatunek chroniony) na drewnie topoli. Czarka Austriacka jest najpopularniejsza z czarek i jeśli tylko nie jesteście akurat pod topolą, to najprawdopodobniej będzie to właśnie ten gatunek.
Czarkę Austriacką często spotykam na obrzeżach lasów Puszczy Niepołomickiej.
Czarka Austriacka, jej właściwości i zastosowanie
Czarka Austriacka do niedawna była objęta ochroną prawną. W tej chwili można ją zbierać, podobnie jak i Czarkę Szkarłatną, ochroną objęta jest w tej chwili Czarka Jurajska, która występuje na drewnie topolowym, stąd jeśli spotkacie czarkę na właśnie tym drewnie, w pobliżu topoli, to najlepiej ją pozostawić, gdyż najprawdopodobniej będzie to Czarka Jurajska.
Czarki, w tym najpopularniejsza Czarka Austriacka, nie posiadają większych wartości odżywczych, co prawda mają nieco witamin, błonnika, jednak są mocno ciężkostrawne i w zasadzie używa się ich przeważnie jako ozdobny dodatek do sałatek, zup. Oczywiście jest jadalnym gatunkiem, choć bez szczególnego smaku. Konsystencją przypomina chrupanie plasterka rzodkiewki, może nieco też tak smakuje, jest wyczuwalna delikatna nuta rzodkiewkowa, ale jest to naprawdę bardzo delikatne i ledwo wyczuwalne.
Czarka Austriacka nadaje się do marynowania, ciekawie wygląda w słoiczku na półce. Do suszenia się nie nadaje, raczej nie ma sensu tego robić. Przede wszystkim nadaje potrawom ciepłego charakteru w okresie, kiedy to bardzo tęskno nam do żywych kolorów w naturalnym środowisku. Można ją jeść na surowo, jednak zalecam sparzenie ją wrzątkiem. Ja wrzucam do wrzątku i obgotowuję dosłownie przez kilkanaście sekund, aby pozbyć się drobnoustrojów z powierzchni, a taka krótka obróbka termiczna zachowuje jej pierwotną sprężystość. Przy dłuższym gotowaniu, traci nieco swoją sprężystość i zaczyna się kurczyć.
Gatunki podobne do Czarki Austriackiej
- Czarka Szkarłatna (Sarcoscypha coccinea): grzyb jadalny, bardzo podobna do Czarki Austriackiej wyglądem i miejscem występowania, różnicę można dostrzec dopiero po badaniu mikroskopowym. Ma też dłuższy okres owocnikowania i jest znacznie rzadszym gatunkiem.
- Czarka Jurajska (Sarcoscypha jurana): grzyb jadalny, pod ścisłą ochroną. Bardzo podobna do Czarki Austriackiej, występuje na drewnie topoli.
- Dzieżka Pomarańczowa (Aleuria aurantia): grzyb jadalny, również w kształcie czarki, jednakże występuje w okresie jesiennym i ma odcienie pomarańczowe.
Inne nazwy Czarki Austriackiej: czarka elfów, kielich krasnoludków, kubek elfa.
Śliczne grzybonki drogi kolego!
Dziękuję, są wspaniałe i urokliwe 🙂