Opieńka Ciemna, no któż jej nie zna, któż nie podziwia jesienią pni z setkami owocników, które w ciągu kilku minut potrafią wypełnić kosz. Martwi mnie jednak pewna rzecz w lasach, zauważam nieraz skupiska samych nóżek Maślanki Wiązkowej, zastanawiam się wówczas, czyżby ktoś pomylił się i właśnie trującą Maślankę Wiązkową wziął za Opieńkę? Proszę Was, uważajcie bądźcie rozważni przy zbieraniu grzybów.
Opieńka Ciemna - szybka charakterystyka
- łac.: Armillaria ostoyae
- okres występowania : IX – XI
Wygląd Opieńki Ciemnej
Kapelusz: w kolorach od cielistych, przez czerwonobrązowy do brązowego. Początkowo półkolisty z podwiniętym brzegiem, z wiekiem łukowaty i później rozpostarty, płaski.
Powierzchnia kapelusza Opieńki Ciemnej pokryta sporą ilością łuseczek ciemniejszych od kapelusza w kolorach od ciemnobrązowego do czarnobrązowego.
Wymiary kapelusza od 3 do 10 cm średnicy.
Hymenofor: blaszki dość gęste, za młodu białawe, jasno kremowe, z wiekiem w kolorze ciemno-cielistym do brązowych u starych, lekko zbiegające na trzon. Często blaszki w starszych owocnikach z ciemniejszymi plamkami.
Trzon: cylindryczny, centralnie usytuowany względem trzonu, za młodu pełny i jędrny, ale lekko watowaty. Z wiekiem staje się twardszy, łykowaty i pusty w środku. Na trzonie pierścień białawy z brązowymi strzępkami na brzegu, stosunkowo gruby, wełnisty. Nad pierścieniem trzon w kolorze białawym, poniżej w kolorach podobnych do kapelusza od czerwonobrązowego do czarnobrązowego z ciemnymi, brązowymi łuseczkami. Długość trzonu do około 12 cm, średnica do około 1,5 cm.
Miąższ: w kapeluszu miękki, w trzonie łykowaty (za młodu miększy). W młodych owocnikach biały, później różowawy.
Zapach: delikatny, grzybowy, lekko owocowy.
Smak: łagodny, delikatnie drażniący.
Dopuszczenie do obrotu w Polsce: TAK, dopuszczony do obrotu handlowego w Polsce.
Ochrona gatunkowa w Polsce: nie objęty ochroną gatunkową.
Wysyp zarodników: biały.
Sposób odżywiania: saprotrof, pasożyt.
Podłoże: drewno.
Gdzie występuje Opieńka Ciemna
Opieńka Ciemna jest grzybem popularnym, występuje już we wrześniu, czasami nawet na początku września i owocnikuje do listopada, do pierwszych przymrozków. Można ją spotkać zarówno w lasach iglastych, jak i liściastych, najczęściej na pniakach świerkowych, rzadziej na liściastych, na powalonych drzewach, które rozkłada oraz na żyjących drzewach, krzewach, na których pasożytuje. Na jednym pniu może wystąpić nawet kilkaset owocników, dlatego gatunek ten jest ceniony wśród grzybiarzy. Może się wydawać, że rośnie czasami pojedynczo na glebie, jednak pod powierzchnią ukryte są kawałki drewna rozkładanego przez Opieńkę Ciemną.
Opieńka Ciemna i jego wartości oraz zastosowanie
Opieńka Ciemna jest grzybem smacznym, jednak pamiętać należy, że surowe zawierają toksyny mogące powodować niedyspozycje i lekkie zatrucia. Dlatego zaleca się wcześniejsze obgotowanie około 15 minut, odlanie wody i dopiero po wstępnej obróbce termicznej przygotowywanie potrawy. Można Opieńki Ciemne dusić, są wspaniałe jako baza sosu grzybowego, można dodawać do zup, a młode, twarde owocniki można marynować nawet razem z nóżkami. Jeśli chodzi o nóżki, to u starszych okazów stają się one łykowate i nieprzydatne w procesie przygotowywania potraw. Do duszenia, czy też zup używam wyłącznie kapelusze.
Gatunki podobne do Opieńki Ciemnej
- Opieńka Miodowa (Armillaria mellea): grzyb smaczny, jaśniejsza odmiana opieńki, rzadsza.
- Opieńka Żółtawa (Armillaria gallica): grzyb smaczny, w żółtawych, jasnomiodowych odcieniach, rzadsza.
- Łuskwiak Zmienny (Cuehneromyces mutabilis): grzyb jadalny, wyrasta na pniach, brak łuseczek na kapeluszu lub bardzo delikatne.
- Maślanka Wiązkowa (Hypholoma fasciculare): grzyb trujący, o zapachu nieprzyjemnym i zielonkawymi blaszkami i gładkim kapeluszem.
Inne nazwy Opieńki Ciemnej: opieńka pospolita.
Ciekawostka: Opieńka Ciemna jest obecnie uznana za największy organizm na ziemi i jeden z najstarszych. Odkryto w Oregonie grzybnię tego gatunku o powierzchni niespełna 900 ha, wiek oszacowano na 2400 lat, jednak niektóre ekspertyzy wykazały wiek nawet około 8000 lat.
Jeśli znalazłeś inspoirację, albo przydatne informacje (które zawsze prowadzą do oszczędności finansowych, z czego się cieszę), to możesz owymi korzyściami podzielić się ze mną, wspierając moją twórczość, która też kosztuje spore pieniądze. Kliknij w poniższy link, który da Tobie możliwość odwdzięczenia się i postawienia mi espresso lub latte, które uwielbiam. Z góry dziękuję 🙂
Przeglądnij galerię zdjęć Opieńki Ciemnej
Drogi Czytelniku, Droga Czytelniczko, Drodzy odwiedzający moją stronę CudnaPolska.pl… Jeśli moim wpisem Was zachęciłem do odwiedzenia tego miejsca, albo zainspirowały Was informacje, które przygotowałem, to w ramach wdzięczności możecie nawet drobną kwotą / wirtualną kawą wesprzeć moją działalność. Utrzymanie sprzętu fotograficznego, drona i serwerów kosztuje niemałą kwotę. Jeśli więc wywołałem w Tobie chęć ruszenia się z przed telewizora, aby pooddychać najzwyczajniej życiem i pragnieniami, to kliknij w poniżczy obrazek, gdzie będziesz mógł odwdzięczyć się za dostarczone informacje i mobilizację do działania. Nawet najmniejsze espresso doda mi sił podczas nocnego przygotowywania materiałów. Wasze wsparcie naprawdę motywuje do jeszcze większego wysiłku.
Z góry dziękuję i cieszę się z Twoich odwiedzin – zapraszam ponownie 🙂
Pingback: Opieńka Miodowa (Armillaria mellea) - rarytas w ilościach hurtowych - Cudna Polska