Opieńka Ciemna, no któż jej nie zna, któż nie podziwia jesienią pni z setkami owocników, które w ciągu kilku minut potrafią wypełnić kosz. Martwi mnie jednak pewna rzecz w lasach, zauważam nieraz skupiska samych nóżek Maślanki Wiązkowej, zastanawiam się wówczas, czyżby ktoś pomylił się i właśnie trującą Maślankę Wiązkową wziął za Opieńkę? Proszę Was, uważajcie bądźcie rozważni przy zbieraniu grzybów.
Opieńka Ciemna - szybka charakterystyka
- łac.: Armillaria ostoyae
- okres występowania : IX – XI
Wygląd Opieńki Ciemnej
Kapelusz: w kolorach od cielistych, przez czerwonobrązowy do brązowego. Początkowo półkolisty z podwiniętym brzegiem, z wiekiem łukowaty i później rozpostarty, płaski.
Powierzchnia kapelusza Opieńki Ciemnej pokryta sporą ilością łuseczek ciemniejszych od kapelusza w kolorach od ciemnobrązowego do czarnobrązowego.
Wymiary kapelusza od 3 do 10 cm średnicy.
Hymenofor: blaszki dość gęste, za młodu białawe, jasno kremowe, z wiekiem w kolorze ciemno-cielistym do brązowych u starych, lekko zbiegające na trzon. Często blaszki w starszych owocnikach z ciemniejszymi plamkami.
Trzon: cylindryczny, centralnie usytuowany względem trzonu, za młodu pełny i jędrny, ale lekko watowaty. Z wiekiem staje się twardszy, łykowaty i pusty w środku. Na trzonie pierścień białawy z brązowymi strzępkami na brzegu, stosunkowo gruby, wełnisty. Nad pierścieniem trzon w kolorze białawym, poniżej w kolorach podobnych do kapelusza od czerwonobrązowego do czarnobrązowego z ciemnymi, brązowymi łuseczkami. Długość trzonu do około 12 cm, średnica do około 1,5 cm.
Miąższ: w kapeluszu miękki, w trzonie łykowaty (za młodu miększy). W młodych owocnikach biały, później różowawy.
Zapach: delikatny, grzybowy, lekko owocowy.
Smak: łagodny, delikatnie drażniący.
Dopuszczenie do obrotu w Polsce: TAK, dopuszczony do obrotu handlowego w Polsce.
Ochrona gatunkowa w Polsce: nie objęty ochroną gatunkową.
Wysyp zarodników: biały.
Sposób odżywiania: saprotrof, pasożyt.
Podłoże: drewno.
Gdzie występuje Opieńka Ciemna
Opieńka Ciemna jest grzybem popularnym, występuje już we wrześniu, czasami nawet na początku września i owocnikuje do listopada, do pierwszych przymrozków. Można ją spotkać zarówno w lasach iglastych, jak i liściastych, najczęściej na pniakach świerkowych, rzadziej na liściastych, na powalonych drzewach, które rozkłada oraz na żyjących drzewach, krzewach, na których pasożytuje. Na jednym pniu może wystąpić nawet kilkaset owocników, dlatego gatunek ten jest ceniony wśród grzybiarzy. Może się wydawać, że rośnie czasami pojedynczo na glebie, jednak pod powierzchnią ukryte są kawałki drewna rozkładanego przez Opieńkę Ciemną.
Opieńka Ciemna i jego wartości oraz zastosowanie
Opieńka Ciemna jest grzybem smacznym, jednak pamiętać należy, że surowe zawierają toksyny mogące powodować niedyspozycje i lekkie zatrucia. Dlatego zaleca się wcześniejsze obgotowanie około 15 minut, odlanie wody i dopiero po wstępnej obróbce termicznej przygotowywanie potrawy. Można Opieńki Ciemne dusić, są wspaniałe jako baza sosu grzybowego, można dodawać do zup, a młode, twarde owocniki można marynować nawet razem z nóżkami. Jeśli chodzi o nóżki, to u starszych okazów stają się one łykowate i nieprzydatne w procesie przygotowywania potraw. Do duszenia, czy też zup używam wyłącznie kapelusze.
Gatunki podobne do Opieńki Ciemnej
- Opieńka Miodowa (Armillaria mellea): grzyb smaczny, jaśniejsza odmiana opieńki, rzadsza.
- Opieńka Żółtawa (Armillaria gallica): grzyb smaczny, w żółtawych, jasnomiodowych odcieniach, rzadsza.
- Łuskwiak Zmienny (Cuehneromyces mutabilis): grzyb jadalny, wyrasta na pniach, brak łuseczek na kapeluszu lub bardzo delikatne.
- Maślanka Wiązkowa (Hypholoma fasciculare): grzyb trujący, o zapachu nieprzyjemnym i zielonkawymi blaszkami i gładkim kapeluszem.
Inne nazwy Opieńki Ciemnej: opieńka pospolita.
Ciekawostka: Opieńka Ciemna jest obecnie uznana za największy organizm na ziemi i jeden z najstarszych. Odkryto w Oregonie grzybnię tego gatunku o powierzchni niespełna 900 ha, wiek oszacowano na 2400 lat, jednak niektóre ekspertyzy wykazały wiek nawet około 8000 lat.
Jeśli znalazłeś inspirację, albo przydatne informacje, to możesz odwdzięczyć się wspierając moją twórczość i postawić mi wirtualne espresso lub latte, które uwielbiam. To zawsze motywuje, z góry dziękuję 🙂
Zobacz film z Opieńką Ciemną
Przeglądnij galerię zdjęć Opieńki Ciemnej
Jeśli doceniasz treści, które dla Ciebie przygotowałem, masz możliwość wyrażenia swojego uznania, na przykład poprzez zafundowanie mi symbolicznej, wirtualnej kawy, która niezwykle motywuje do dalszego działania 🙂
Pingback: Opieńka Miodowa (Armillaria mellea) - rarytas w ilościach hurtowych - Cudna Polska