Zamek Czorsztyn odwiedziłem pierwszy raz na przełomie lat 80/90-tych XX wieku, kiedy jeszcze zapora Jeziora Czorsztyńskiego była w budowie. Można było przejść jeszcze piechotą z Zamku „Dunajec” w Niedzicy do Zamku Czorsztyn. Wówczas jeszcze był tutaj odrębny Rezerwat Przyrody „Zamek Czorsztyn”, a same ruiny zamku nie przechodziły jeszcze żadnych prac konserwatorskich. Dzisiaj z Ruin Zamku Czorsztyn można podziwiać widok na rozległe Jezioro Czorsztyńskie, a sam rezerwat został włączony do terenu Pienińskiego Parku Narodowego.
Jak daleko do Zamku Czorsztyn?
Odległość od Wawelu w Krakowie:
Około 1758 rzutów beretem w linii prostej – w moim przypadku KAPELUSZEM … a jeden rzut beretem to 42,1 m., wg oficjalnego rekordu ustanowionego w 2012 r. na Mistrzostwach Świata w Krotoszynie … i tej miary się trzymamy.
Zamek Czorsztyn i odrobina jego niezwykłej historii
Tak, zgadza się, Zamek Czorsztyn cieszy się znacznie mniejszą popularnością wśród turystów, odwiedzających, niż położony na drugim brzegu Zamek „Dunajec” w Niedzicy. Jeśli popatrzymy na atrakcyjność i stan zachowania obu obiektów, to od razu narzuci się odpowiedź dlaczego taki stan rzeczy występuje. Zamek „Dunajec” w Niedzicy jest po prostu lepiej zachowany, większy, z dużo bardziej rozbudowaną infrastrukturą wokół. Jednak Zamek Czorsztyn oferuje inne widoki i całkiem odmienną historię, a to przyciąga do niego nie tylko pasjonatów fotografii, ale i tych, którzy pasjonują się historią naszej Cudnej Polski.
Nie od początku zamek nazywał się Czorsztyn. W Wieku XIII, kiedy to powstawała warownia drewniana, została nazwana grodem Wronin. Do drewniano-ziemnego grodu kilkadziesiąt lat później dobudowano pierwszy kamienny obiekt na wzgórzu zamkowym, a była to cylindryczna wieża, którą uległa wyburzeniu w trakcie przekształceń. Za panowania Kazimierza Wielkiego, jak to miał on w zwyczaju, przebudowano zamek na murowany, rozbudowano go i nazwano wówczas go nazwą obecną. Zamek Czorsztyn stał się wówczas punktem broniącym szlak handlowo-dyplomatyczny pomiędzy Krakowem i Budą na Węgrzech.
Stacjonowali tutaj w czasie swoich podróży Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Władysław III Warneńczyk, Jan Kazimierz, a Kazimierz Jagiellończyk poddał Zamek Czorsztyn dalszej rozbudowie. Nie zawsze Zamek w Niedzicy i Zamek Czorsztyn stanowiły, jak obecnie, dwie uzupełniające się atrakcje. Z ciekawszych wydarzeń, w latach 1598-1599, ówczesny właściciel Zamku w Niedzicy Olbracht Łaski, dokonał oblężenia Zamku Czorsztyńskiego i grabieży z cennych przedmiotów.
W roku 1790 część Zamku Czorsztyn zostaje spalona wskutek uderzenia piorunem w drewniany dach. Od tamtej pory, mimo iż zmienia jeszcze kilkukrotnie właścicieli, zamek popada stopniowo w ruinę. Zakończenie II Wojny Światowej przyniosło upaństwowienie obiektu, Zamek Czorsztyn stał się własnością Skarbu Państwa. W 1970 roku zostaje utworzony tutaj Rezerwat Czorsztyn, który w latach późniejszych zostaje wcielony do terenu Pienińskiego Parku Narodowego. Odwiedzając teraz Zamek Czorsztyn jesteś w Pienińskim Parku Narodowym.
Aby poznać całą historię Zamku Czorsztyn, dobrze jest odwiedzić go samemu i poczytać, a informacji do wchłonięcia jest tutaj dość sporo.
Co zobaczysz na Zamku w Czorsztynie
Zacznijmy od wejścia, wchodzę przez bramę w murach, a w zasadzie w resztkach murów z kamienia, która wprowadza w najmłodszą część Zamku Czorsztyn, na Zamek Dolny. Są tutaj ławki dla przycupnięcia oraz informacja, która mnie zaskoczyła. Otóż do września 2023 roku na wzgórzu zamkowym prowadzono pilotażowy, dwuletni program wypasu kóz karpackich, gatunku który ratowany jest przed wyginięciem, a przy okazji przyczyniają się do ochrony murawy kserotermicznej na wzgórzu przed zarastaniem krzaczorami i trawami z poza terenu. Tutejsza murawa kserotermiczna jest jednym z najbardziej zagrożonych gatunków w Europie. Czy te działania przyniosą skutek i warto je kontynuować, dowiemy się już w następnym roku – jeśli pojawią się w maju 2024 roku kozy karpackie na zboczach zamkowych, to będzie oznaczać, że pilotażowy program przyniósł pozytywne rezultaty dobrze rokujące na przyszłość.
Schodami metalowymi wchodzimy do Zamku Średniego przez dwie bramy pomiędzy którymi jest kasa biletowa z minisklepikiem. Masz tutaj również pieczęcie Zamku Czorsztyn do wbicia na mapę, albo książeczki turystyczne. Na chwilę obecną płatność w kasie odbywa się wyłącznie gotówką, więc zadbaj o fakt jej posiadania. Sam dziedziniec Zamku Średniego nie jest imponujący, jest tutaj ruina kuchni, pomieszczeń gospodarczych, są również dyby, jednak spięte łańcuchem z kłódką. Hmmm, zastanawiam się dlaczego, czyżby były jakieś nieprzewidziane przygody? Ktoś kogoś wstawił w dyby, zapomniał o nim i poszedł?
Z Zamku Średniego są trzy wejścia, po prawej drewnianymi schodami na Zamek Wysoki, a w zasadzie na to co po nim pozostało, czyli szczątki murów i kilka okien. Za to widok stąd jest imponujący, możesz popatrzeć na całe Jezioro Czorsztyńskie, na Zamek „Dunajec” w Niedzicy, na Tatry (przy odpowiedniej pogodzie, na Pieniny Spiskie. Zajść możesz do wejścia środkowego na dziedziniec, a po drodze masz sklepik z upominkami, który warto odwiedzić. Możesz tutaj wybić sobie własnymi siłami medal pamiątkowy, ale i popatrzysz na wystawiony oryginalny złoty dukat z roku 1598. Jest obok też sala wystawowa z informacjami o samym Zamku Czorsztyn, o ludności rdzennej, o zmianach poczynionych podczas budowy zapory Jeziora Czorsztyńskiego oraz małe lapidarium, jako wisienka na torcie zamkowym.
Natomiast trzecie wejście z Zamku Średniego prowadzi na kwadratową basztę kilkukondygnacyjną, gdzie masz również kilka sal wystawienniczych, łącznie z dłubankami flisackimi oraz historią kulturową regionu. W zaciszu górnej Sali pooglądasz repliki starych fotografii, rycin, pocztówek uwieczniających Zamek Czorsztyn i okolice. Natomiast jeśli spojrzysz w dół, to Twoim oczom ukaże się skromny, ale powolutku uzupełniający się skarbczyk zamkowy. Jeśli wrzucisz grosz, to przyczynisz się do uzupełnienia tego miejsca, może za kilkadziesiąt lat się zapełni choć odrobinę.
Na górnej kondygnacji umieszczonych jest kilka okien w kilku kierunkach, nie we wszystkich, nie widać stąd np. Zamku w Niedzicy, ale i tak warto podpatrzeć, co okolica ma do zaoferowania.
Czym zaskakuje Zamek Czorsztyn
Z zewnątrz Zamek Czorsztyn wygląda na dużo większy niż w rzeczywistości jest, chodzi o kubaturę, ale to jest moje subiektywne odczucie. Natomiast jeśli chodzi o walory estetyczne i poczynione prace, to z zewnątrz wygląda, jak goła ruina z gołymi murami, po wejściu na dziedziniec odniosłem wrażenie, że jest więcej do zobaczenia niż wydawało się z zewnątrz. Wielki plus za sporo informacji, tablic historycznych, można poczuć dzięki temu ducha tego miejsca.
Samo otoczenie Zamku Czorsztyn też potrafi zaskoczyć, widok na Jezioro Czorsztyńskie z punktu około 50 metrów nad lustrem wody wprawia w zadumę i spokój. Ogromna przestrzeń, ogromna masa wody, statki pływające między dwoma zamkami i widok na Tatry przy pięknej pogodzie. Ta mieszanka potrafi zawrócić w głowie. Oczywiście krajobraz zmienił się w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, była tutaj wspaniała, dzika Dolina Dunajca jeszcze około 45 metrów pod lustrem wody. Było wówczas pięknie, inaczej, walory krajobrazowe uległy zmianie, pamiętam jeszcze ten widok z młodych lat, teraz możesz go podziwiać wyłącznie na starych fotografiach i rysunkach.
To, co jest piękne w Czorsztynie, to co przyciąga, to przede wszystkim widoki, jest kilka miejsc poza zamkiem, z których popodziwiasz Zamek Czorsztyn na tle Tatr, o poranku, kiedy jest dobra przejrzystość powietrza, a przy okazji opadają mgły, możesz poczuć się jak w baśni. Niedaleko nad przystanią, z której wyruszają statki na przeciwległy brzeg znajduje się stara basówka, którą zapewne odwiedzisz, jeśli masz ochotę na wspaniałe rarytasy. Nie chcę zajmować stanowiska, czy budowa zapory na Dunajcu poprawiła lub też zaszkodziła walorom turystycznym. Wiadomo, że zmienił się krajobraz bezpowrotnie. I we wcześniejszym i we współczesnym można znaleźć pozytywy. Faktem jest, że otwarcie zapory w 1997 roku zatrzymało potężną falę powodziową, co uchroniło wile istnień i to jest na plus. Przewidywano wówczas, że napełnianie zbiornika potrwa około 2 lat, okazało się że zbiornik fala powodziowa napełniła w dwa dni. Potężna masa wody.
Oczywiście z Zamkiem Czorsztyn jest związana również legenda, bo czym jest zamek bez legendy, czym jest zamek bez strasznej historii z dreszczykiem w tle? Jest to historia tego, czego gołym okiem nie widzisz, wg podań i legend są tutaj ukryte skarby Kostki Napierskiego. Wielu chciało sięgnąć po ten skarb i szukało drzwi do podziemnych lochów, które otwierają się w noc świętojańską. Byli też dwaj młodzieńcy, którzy właśnie owej nocy ponoć znaleźli wejście i skarb, jednak nigdy nie wrócili do tej rzeczywistości, którą znamy. Ponoć powrót odbywa się do innej, równoległej rzeczywistości, do Pienin, których my nie znamy, których my nie widzimy.
Czy skarb jest, czy istnieje? Czy wejście do podziemi istnieje? A może jest teraz zalane wodą? Dokąd prowadzi wejście i jak wygląda równoległa rzeczywistość, której my nie dostrzegamy? Jeśli w to wierzysz i chcesz nadać przygodzie dodatkowego dreszczyku, to może warto zabawić się w odkrywcę? Pamiętaj jednak, że nadal jesteś na terenie Pienińskiego Parku Narodowego, więc ograniczajmy się tutaj do bujnej wyobraźni, która również potrafi rozpalić emocjonalnie.
Kilka wskazówek praktycznych
- Pierwsza i najważniejsza rzecz, o której należy pamiętać, jesteś na terenie Pienińskiego Parku Narodowego.
- Jeśli chodzi o wizyty z psami, to na Zamek Czorsztyn zabronione jest ich wprowadzanie.
- Nie latamy dronami nad terenem PPN i samego zamku, jednak z nad tafli wody już można filmować.
- Nie palimy papierosów na zamku.
- Są dwa parkingi płatne, jedne nad zamkiem od strony wsi Czorsztyn, kilkadziesiąt metrów od zamku, a drugi przy przystani, poniżej zamku, również kilkaset metrów od niego.
- Jeśli podróżujesz na motocyklu, to znajdziesz tutaj kilka miejsc, gdzie zaparkujesz darmowo przy drodze. Przy przystani kiedyś można było postawić kilkanaście maszyn, jednak na dzień dzisiejszy jest to ograniczone. Jednak ja znalazłem sobie miejsce na swój motocykl, nie jest to trudne.
- Zwiedzanie Zamku Czorsztyn nie jest przystosowane dla osób ze znaczną niepełnosprawnością ruchową.
- Jeśli jesteś z dziećmi to zachowaj szczególną ostrożność przy murach, które kończą się na wysokości około 1 metra od podłoża.
- Wejście na zamek jest płatne. Godziny otwarcia i aktualne ceny biletów podglądnij na stronie Pienińskiego Parku Narodowego, który zarządza Zamkiem Czorsztyn : odwiedź stronę Zamku Czorsztyn
- Warto połączyć odwiedziny na Zamku Czorsztyn z odwiedzinami Zamku w Niedzicy, możesz tam zaparkować (w Niedzicy jest nawet darmowe miejsce parkingowe dla samochodów i motocykli), a z Niedzicy do Zamku w Czorsztynie można dotrzeć statkiem (oczywiście trzeba wykupić bilet, ale to kilka złotych od osoby).
W skrócie, jak dotrzeć do Zamku Czorsztyn
Zatem jeśli zostawiłeś swój pojazd w Niedzicy i przypłynąłeś statkiem, to znajdziesz się na przystani, stąd ścieżką pieszo-rowerową i dosłownie po około 200 metrach skręcasz w prawo, kilkoma zakosami ścieżką lekko stromą docierasz bardzo szybko do samego zamku. Możesz do przystani zjechać również drogą od Czorsztyna od ulicy Turystycznej, rozglądaj się za drogowskazem na przystań. Jeśli zjedziesz ulicą Zamkową na dół od Czorsztyna, to dotrzesz na parking oddalony nad zamkiem o kilkaset metrów, idąc na zachód w dół drogą dotrzesz do zamku.
Szlaki na trasie:
Niebieski Szlak z Lubania w Kierunku Trzech Koron.
Przebiega tędy również Trasa Rowerowa dookoła Jeziora Czorsztyńskiego,
Co warto zobaczyć w okolicy?
Okolice Jeziora Czorsztyńskiego to prawdziwy rarytas, różnorodny pod względem krajobrazowym, przyrodniczym, historycznym. Na samym Zamku Czorsztyn możesz spędzić, w zależności od potrzeb, albo pół godziny, albo kilka godzin. W moim przypadku, z uwagi na chłonięcie informacji o historii miejsca, jest to około 3 godziny. Jeśli jesteś tutaj na dłużej niż na kilka godzin, to pamiętaj o tych punktach w najbliższej okolicy.
W okolicy warte zobaczenia:
- Zamek ”Dunajec” w Niedzicy – odwiedź stronę Zamku w Niedzicy.
- Bacówka nad Zamkiem Czorsztyn.
- Zapora w Niedzicy.
- Oczywiście Trzy Korony i Sokolica, czyli dwa najważniejsze punkty Pienin.
- Spływ Przełomem Dunajca, możesz z flisakami, ale ja osobiście polecam przygodę w kajaku.
- Góra Wdżar, widokowy niewielki szczyt ponad Przełęczą Snozka obok wsi Kluszkowce, z panoramą na Jezioro Czorsztyńskie, Tatry i Pieniny.
- Zamek Czorsztyn.
- Parking płatny.
- Parking płatny.
- Wejście ścieżką od Przystani.
- Przystań Harnaś.
- Zamek „Dunajec” w Niedzicy.
- Bacówka.
- Punkt widokowy na zamek.
- Punkt widokowy na zamek.
- Punkt widokowy na zamek.
- Zapora w Niedzicy.
- Góra Wdżar.
Zobacz film z Zamku Czorsztyn
Przeglądnij galerię zdjęć Zamku Czorsztyn
Drogi Czytelniku, Droga Czytelniczko, Drodzy odwiedzający moją stronę CudnaPolska.pl… Jeśli moim wpisem Was zachęciłem do odwiedzenia tego miejsca, albo zainspirowały Was informacje, które przygotowałem, to w ramach wdzięczności możecie nawet drobną kwotą / wirtualną kawą wesprzeć moją działalność. Utrzymanie sprzętu fotograficznego, drona i serwerów kosztuje niemałą kwotę. Jeśli więc wywołałem w Tobie chęć ruszenia się z przed telewizora, aby pooddychać najzwyczajniej życiem i pragnieniami, to kliknij w poniżczy obrazek, gdzie będziesz mógł odwdzięczyć się za dostarczone informacje i mobilizację do działania. Nawet najmniejsze espresso doda mi sił podczas nocnego przygotowywania materiałów. Wasze wsparcie naprawdę motywuje do jeszcze większego wysiłku.
Z góry dziękuję i cieszę się z Twoich odwiedzin – zapraszam ponownie 🙂
Pingback: Zamek Dunajec w Niedzicy - węgierskie dziedzictwo w Polsce - Cudna Polska