Przełom Białki, to jedno z tych miejsc na Podhalu, które swoją różnorodnością potrafi nie tylko zauroczyć pięknymi widokami i szumem wody, ale również rozbudzić wyobraźnię wieloma znaleziskami. Mijałem ten zakątek wielokrotnie pokonując trasę z Nowego Targu w kierunku Bukowiny Tatrzańskiej, jednak przyszedł w końcu czas na to, aby spenetrować ów cud Natury.
O tym co mają wspólnego nosorożce, lwy z najstarszym na świecie bumerangiem oraz o tym, jak potężna jest siła wody, tego dowiesz się w przeciągu najbliższych minut, jeśli zagłębisz się w treści poniżej. Nie zapomnij również przeglądnąć pełnej galerii zdjęć Przełomu Białki na końcu tego materiału.
Jak daleko do Przełomu Białki pod Krempachami?
Odległość od Zamku Królewskiego na Wawelu:
Około 1685 rzutów beretem w linii prostej – w moim przypadku KAPELUSZEM … a jeden rzut beretem to 42,1 m., wg oficjalnego rekordu ustanowionego w 2012 r. na Mistrzostwach Świata w Krotoszynie … i tej miary się trzymamy.
Jak powstał Przełom Białki pod Krempachami oraz rezerwat
To musiało być bardzo dawno temu, setki tysięcy, może nawet miliony lat przed naszą erą. Takie właśnie myśli przychodzą, jeśli popatrzysz na odległość pomiędzy dwiema sąsiadującymi skałami, Obłazową i Kramnica. Kiedyś właśnie była to jednolita skała, która wyrastała w zachodniej części Pienińskiego Pasa Skałkowego, stanęła ona na trasie tworzonego koryta rzecznego przez wartki potok spływający z tatrzańskich źródeł. Niesione granitowe odłamki skalne, które w nurcie rzeki przybierają kształty owalne nazywane są otoczakami. A kiedy owe otoczaki rozbijają napotkaną skałę i dodatkowo gdy siła zimnego nurtu wymywa sukcesywnie zawartość skały, powoli zaczyna się mozolne drążenie szczelin i przełomów. Powoli powstawał Przełom Białki.
Ten proces na co dzień jest niezauważalny, nawet jeśli ustawiłbyś kamerę i nagrał film poklatkowy z rejestrowaną jedną klatką co powiedzmy dziesięć lat, czyli jedna sekunda filmu wyświetlałaby 250 lat erozji kamienia, to i tak byłoby to ledwo zauważalne. Mamy tutaj do czynienia w ogromnymi liczbami i siłami Natury, które pozostawiły swój odcisk w postaci kresowych jaskiń, grot oraz podziemnych przepływów pod skałami. Wyobraź sobie tę siłę, kiedy kroczysz po łagodnie obmywanych otoczkach, pomyśl, że stawiasz stopę na kamieniu szlifowanym przez tysiące lat.
Wraz z otoczakami nurt Białki znosił ze sobą z Tatr również nasiona wysokogórskich roślin, robi to zresztą po dziś dzień, dlatego spotkasz tutaj również kosodrzewiny tak charakterystyczne dla wysokogórskiego krajobrazu. Roślinność owa miesza się tutaj z ciepłolubnymi gatunkami bytującymi na wapiennych skałkach. Naliczono na obszarze Przełomu Białki 105 gatunków roślin wapieniolubnych i 10 charakterystycznych dla klimatu alpejskiego.
Przełom Białki pod Krempachami ma w tej chwili około 100 metrów szerokości pomiędzy głównymi skałami, jest jeszcze pomiędzy drobniejszy twór, jednak te dwie główne oferują coś wyjątkowego, a mianowicie oszałamiające widoki po wspięciu się na wysokość ponad 50 metrów nad lustro nurtu Białki. To właśnie walory krajobrazowe oraz rzadka roślinność, przede wszystkim naskalna, były czynnikami decydującymi o objęciu powierzchni 8,51 ha tego terenu ochroną prawną. Należy pamiętać o tym fakcie, nawet z uwagi na fakt, iż teren ten nie należy do Skarbu Państwa, a co za tym idzie brak jest możliwości respektowania ograniczeń związanych z rezerwatem przyrody.
Jaką aktywność fizyczną oferuje Przełom Białki
Rezerwat Przyrody „Przełom Białki pod Krempachami” to ulubione miejsce do spędzania wolnego czasu przez mieszkańców okolicznych wsi, miasteczek, jak i stolicy Podhala czyli Nowego Targu. Rzeka Białka uchodzi za najzimniejszy potok górski, co daje przyjemny chłód nawet w upalne dni, można tutaj zażywać kąpieli, popływać, pobrodzić, a na szerokiej, kamienistej plaży (tak określmy) można poopalać się słuchając szumu wody. Setki odwiedzających przybywa tutaj po prostu posiedzieć, zjeść kiełbaskę z grilla, teren ten jest bardzo przyjazny i sprzyja takiemu wypoczynkowi.
Skały, a zwłaszcza Kramnica mają do zaoferowania nieco więcej dla lubiących spędzać czas wolny w swoim pionowym świecie. Jest tutaj sporo, bo kilkadziesiąt wytyczonych dróg wspinaczkowych, na których swoje umiejętności mogą poćwiczyć pasjonaci tego niecodziennego sportu. I choć znajdujemy się na terenie Rezerwatu Przyrody „Przełom Białki pod Krempachami”, i skałki porośnięte są rzadką roślinnością, to brak ujednoliconych przepisów powoduje akceptację dla tego rodzaju spędzania wolnego czasu.
I powiedzmy sobie szczerze, ponieważ jesteśmy w rezerwacie, to palenie ognisk, rozjeżdżanie quadami, deptanie roślinności, wspinanie się na porośnięte rzadką roślinnością skały, zaśmiecanie, zanieczyszczanie rzeki… wszystko to w rezerwatach jest zabronione, jednak nie ma możliwości tutaj respektowania prawnych obostrzeń związanych ze statusem rezerwatu. Wszystko to powoduje, że to jeszcze urocze miejsce może niebawem zostać zniszczone. Może kiedyś się to zmieni i grunty przejdą pod pełną ochronę Skarbu Państwa.
Na dzień dzisiejszy apeluję, abyśmy wspólnie dbali o ten kawałek Natury, czujmy się tutaj jak zaproszeni goście, z szacunkiem do zapraszającej nas Natury. Korzystajmy z rozwagą i odpowiedzialnością. Jeśli pamiętasz serial „Janosik” i zastanawiałeś się w jakich pięknych rejonach kręcono sceny, to jednym z nich był właśnie Przełom Białki, tak właśnie działa ów zakątek, przyciągał magicznie ekipy filmowe.
Przełom Białki pod Krempachami przyciąga również obserwatorów krajobrazów i malujących światłem na matrycy fotograficznej. Zarówno ze Skały Obłazowej, jak i pobliskich punktów widokowych (patrz mapa poniżej) można godzinami siedzieć i gapić się na tatrzańskie szczyty. Z tego też powodu miejsce to uwielbiają Młode Pary, jako plener odpowiedni do przeprowadzenia sesji ślubnej.
Przełom Białki i najstarszy bumerang świata
Walory turystyczno-krajoznawcze, widokowe, to jeszcze nie wszystko, co Przełom Białki ma do zaoferowania. Nurt Białki wydrążył w skałach jaskinie i groty, w tej chwili Jaskinia w Obłazowej jest okratowana i zabezpieczona przed osuwającą się ziemią, ale jest kilka innych które można poszukać i odwiedzić. Kiedy wkroczyli tutaj archeolodzy dokonali przełomowych odkryć. Jak tylko zagłębiali się głębiej w warstwy podłoża napotykali nie tylko szczątki zwierząt jaskiniowych, lwa, niedźwiedzia, nosorożca, mamuta, ale również na kawałki palców ludzkich należących do neandertalczyków. Hieny, renifery również miały owe jaskinie za schron naturalny. Napotkano również na liczne narzędzia z epoki kamienia, czerwone barwniki mogące świadczyć o miejscu uprawiania kultu, ozdoby z muszli, amulety z kłów lisa polarnego.
Mamy zatem do czynienia z epoką lodowcową i rywalizacją o pozycję na terenie naturalnie występującej zwierzyny z praprzodkiem homo sapiens, czyli neandertalczykami. Jednym z niesamowitych znalezisk, które wzbudzają wyobraźnię, jest wygięty przedmiot wykonany z ciosów mamuta. Ustalono datowanie na około 30000 lat wstecz. Do chwili uzyskania tej wiadomości miałem skojarzenia bumerangu jednoznacznie z Australią, natomiast potwierdzono podczas badań archeologicznych prowadzonych tutaj w latach 1989-1995, że właśnie egzemplarz bumerangu wydobytego z Jaskini w Skale Obłazowej jest najstarszym bumerangiem w historii świata. Wiedzieliście o tym? Po tym znalezisku Przełom Białki zyskał światową sławę.
Kilka wskazówek praktycznych podczas odwiedzin Przełomu Białki
- Pamiętaj, iż mimo braku oznakowania, jesteś na terenie Rezerwatu Przyrody „Przełom Białki pod Krempachami”, Szanujmy okazy rzadkich roślin, nie dreptajmy bezmyślnie poza wyznaczonymi ścieżkami, staramy się nie wspinać na skałki. Choć wspinacze nie przejmują się tym faktem.
- Mimo, iż jest to Rezerwat Przyrody „Przełom Białki pod Krempachami”, to dopuszcza się tutaj palenie ogniska i grillowanie, oczywiście z zachowaniem maksymalnej ostrożności, oraz kąpiel w Rzece Białce.
- Na skałki można wchodzić ścieżkami, jednak są one dość strome, pamiętaj, aby chodzić wyłącznie ścieżkami z uwagi na charakter rezerwatu, jak i poruszać się bardzo ostrożnie, bywa tutaj niebezpiecznie.
- Pamiętaj, że jest tutaj miejscami spory nurt, który może przynieść niemiłą niespodziankę, jeśli kąpiesz się, to z wielką rozwagą.
- Do brodzenia po rzece i do przechodzenia przez nurt dobrze jest wyposażyć się w specjalne obuwie kąpielowe do chodzenia w rzekach, kamyczki na dnie potrafią dać w kość, przynajmniej mnie.
- Apel wielki, gdy ż jest to popularne miejsce dla piknikowania, zabierajmy śmieci ze sobą, dbajmy o to cudne miejsce wszyscy wspólnie.
- Najbliżej, przy Skale Obłazowej jest parking płatny, w maju 2024 r. kosztował 15 zł, za dzień, można również skorzystać z kilku miejsc darmowych przy polnych drogach, albo na parkingu na północ oddalonego o kilkaset metrów, który czasami jest płatny, ale poza sezonem trafisz na darmowy postój. Dla chcącego nie jest wielkim wyzwaniem znalezienie miejsca na postój.
Przełom Białki – jak do niego dotrzeć?
Przełom Białki pod Krempachami znajduje się pomiędzy Trybszem a Nową Białą przy ulicy Obłazowej, jeśli poruszasz się w kierunku północnym ku Nowej Białej, to Przełom Białki będziesz mieć po prawej stronie. Z drogi wypatruj Skały Obłazowej oddalonej o kilkadziesiąt metrów od drogi, jest ona dobrze widoczna, zauważysz zapewne przy niej parking. Musisz sam wybrać gdzie zostawić samochód.
Szlaki w okolicy:
Zielony Szlak Zakopane – Dursztyn.
Zielony Szlak Trybsz – pod Okólne.
Niebieski Szlak Brzeźnica – Kacwin.
Przez Nową Białą przebiega również szlak rowerowy.
Co warto zobaczyć w okolicy Przełomu Białki?
Są tacy, którzy spędzają nad rzeką Białką cały dzień piknikując, bawiąc się, kąpiąc się. Są też tacy, którzy chcą zobaczyć coś więcej, więcej widoków i po wspinaczce na Skałę Obłazkową odwiedzą jeszcze kilka miejsc w okolicy. Każde z nich oferuje odmienne, różne doznania widokowo-krajoznawcze.
Kiedy odwiedzasz Przełom Białki pod Krempachami warto przy okazji odwiedzić:
- Cisowa Skała – oddalona pół godziny marszu na zachód, mało znane, ale ciche miejsce widokowe na Tatry.
- Skałki Dursztyńskie – kilkanaście form skalnych na wschód od Przełomu Białki.
- Czarna Góra – popularne miejsce widokowe na Tatry na szczycie właśnie Czarnej Góry.
- Skała Obłazowa
- Skała Kramnica
- Okrągła Skała
- Parking płatny
- Parking alternatywny
- Cisowa Skała
- Skałki Dursztyńskie
- Czarna Góra
Jeśli znalazłeś inspoirację, albo przydatne informacje (które zawsze prowadzą do oszczędności finansowych, z czego się cieszę), to możesz owymi korzyściami podzielić się ze mną, wspierając moją twórczość, która też kosztuje spore pieniądze. Kliknij w poniższy link, który da Tobie możliwość odwdzięczenia się i postawienia mi espresso lub latte, które uwielbiam. Z góry dziękuję 🙂
Przełom Białki w obiektywie - przeglądnij galerię zdjęć
Drogi Czytelniku, Droga Czytelniczko, Drodzy odwiedzający moją stronę CudnaPolska.pl… Jeśli moim wpisem Was zachęciłem do odwiedzenia tego miejsca, albo zainspirowały Was informacje, które przygotowałem, to w ramach wdzięczności możecie nawet drobną kwotą / wirtualną kawą wesprzeć moją działalność. Utrzymanie sprzętu fotograficznego, drona i serwerów kosztuje niemałą kwotę. Jeśli więc wywołałem w Tobie chęć ruszenia się z przed telewizora, aby pooddychać najzwyczajniej życiem i pragnieniami, to kliknij w poniżczy obrazek, gdzie będziesz mógł odwdzięczyć się za dostarczone informacje i mobilizację do działania. Nawet najmniejsze espresso doda mi sił podczas nocnego przygotowywania materiałów. Wasze wsparcie naprawdę motywuje do jeszcze większego wysiłku.
Z góry dziękuję i cieszę się z Twoich odwiedzin – zapraszam ponownie 🙂
